Βαθιά σημάδια στην υγεία των Ελλήνων -κυρίως την ψυχική- έχει αφήσει η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, καθώς η χρήση φαρμάκων για ψυχικές διαταραχές αλλά και ναρκωτικών και άλλων παράνομων ουσιών φαίνεται ότι αυξήθηκε κατακόρυφα την πενταετία 2010-2014.
«Μάρτυρας» της επιδείνωσης της υγείας των Αθηναίων είναι τα αστικά λύματα της πρωτεύουσας, μέσα στα οποία ανιχνεύθηκαν αντίστοιχες ουσίες στο πλαίσιο μελέτης που διενεργεί ο χημικός καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νικόλαος Θωμαΐδης με ομάδα ερευνητών από το 2010, η οποία δημοσιεύθηκε στην έγκυρη επιθεώρηση Environmental Science and Technology.
Τα αποτελέσματα της μελέτης που δημοσιεύθηκαν αφορούν την περίοδο 2010-2014 και σύμφωνα με αυτά καταγράφηκαν μεγάλες αυξήσεις σε αντιψυχωσικά, αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά φάρμακα, καθώς επίσης και σε ουσίες για την καταπολέμηση της υπέρτασης, του έλκους και της επιληψίας.
Οι ερευνητές συνέλεξαν τα πρώτα δείγματα νερού από την Ψυττάλεια μετά την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου και έκτοτε την ίδια εβδομάδα κάθε έτους προχωρούσαν σε επανασυλλογή δειγμάτων.
Ο μήνας που επελέγη γι’ αυτό ήταν η περίοδος μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου, ώστε να μην υπάρχουν σημαντικές γιορτές που να επηρεάζουν τις συγκεντρώσεις ναρκωτικών και να συνεχίζονται οι ιώσεις ώστε να υπάρχει μια σταθερή κατανάλωση αντιβιοτικών από την οποία να προκύπτει εικόνα για τη χρήση τους.
Από την ανάλυση των δειγμάτων για 148 ουσίες και τους μεταβολίτες τους προέκυψε ότι στο διάστημα της έρευνας η χρήση:
• Των αντιψυχωσικών φαρμάκων αυξήθηκε κατά 35 φορές.
• Των αγχολυτικών κατά 19 φορές.
• Των αντικαταθλιπτικών κατά 11 φορές.
Σημαντικά αυξημένη ήταν και η κατανάλωση αντιυπερτασικών φαρμάκων κατά τη διάρκεια της πενταετίας της έρευνας.
Σε ό,τι αφορά τις παράνομες ουσίες και τα ναρκωτικά, όπως προκύπτει από τα ευρήματα, διπλασιάστηκε η χρήση μεθαμφεταμινών, ενώ μεγάλη ήταν και η αύξηση στο Ecstasy, με τη χρήση του να εμφανίζεται έως και 10 φορές μεγαλύτερη τα Σαββατοκύριακα συγκριτικά με τις καθημερινές. Αυξημένη το 2014 ήταν και η χρήση κοκαΐνης και ηρωίνης, αν και η αναγωγή στον πληθυσμό δείχνει ότι το ποσοστό που έκανε χρήση κοκαΐνης εκείνη την περίοδο παρέμενε σχεδόν αμετάβλητο έως το 2012, ενώ εμφάνισε μικρή αύξηση το 2013 και το 2014.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι ερευνητές σημειώνουν ότι στην Αθήνα το 2014 καταναλώθηκαν 4,8 κιλά κοκαΐνης την εβδομάδα (αν και τα προηγούμενα χρόνια ήταν σχεδόν σταθερή στα 3,3 κιλά), 9 κιλά ηρωίνης και 265 κιλά κάνναβης. Ωστόσο οι ερευνητές δεν χαρακτηρίζουν σημαντική την αύξηση της κάνναβης από τα 212 κιλά την εβδομάδα το 2011, σημειώνοντας πως η χρήση του στοιχείου αυτού ενέχει αρκετή αβεβαιότητα και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
«Οπως προκύπτει από τα μέχρι στιγμής δεδομένα, καθώς η έρευνα συνεχίζεται ακόμα, το 2014 ήταν η χειρότερη χρονιά», εξηγεί στο «Εθνος» ο κ. Θωμαΐδης. Και συνεχίζει: «Κύριο συμπέρασμα είναι ότι η κρίση είχε σοβαρό και άμεσο αντίκτυπο στην υγεία των Αθηναίων. Συσχετίσαμε τα ευρήματα με τη μείωση του ΑΕΠ και την αύξηση της ανεργίας και εμμέσως μπορούμε να μιλήσουμε για επιδείνωση της υγείας, κυρίως της ψυχικής, των κατοίκων του Λεκανοπεδίου».
Σύμφωνα με τον κ. Θωμαΐδη, τα ευρήματα κατέδειξαν μείωση στην κατανάλωση αντιβιοτικών (δύο φορές κάτω στην πενταετία), κάτι το οποίο εκτιμάται ότι οφείλεται αφενός στη μείωση των δαπανών για την υγεία σε συνδυασμό με την ενημέρωση για την κατάχρηση αυτών των σκευασμάτων.
Η συλλογή δειγμάτων συνεχίστηκε και τα έτη 2015 και 2016, με τα ευρήματα της περσινής χρονιάς να εμφανίζουν μια τάση σταθεροποίησης, καθώς φαίνεται ότι ανακόπηκε η αυξητική τάση στη χρήση φαρμάκων για ψυχιατρικές διαταραχές.
Σύμφωνα και με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για την υγεία των Ελλήνων το 2014:
• Το 47,4% των Ελλήνων έχουν πάρει κάποιο φάρμακο με συνταγή τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
• Το 49,7% του ενήλικου πληθυσμού έχει κάποια χρόνια πάθηση (αύξηση κατά 25,5% σε σχέση με το 2009).
• Το 4,7% του ενήλικου πληθυσμού έχει κατάθλιψη (αύξηση 80,8% σε σχέση με το 2009). Το 33% είναι άνδρες και το 67% γυναίκες.
• Το 7,6% του ενήλικου πληθυσμού έχει αγχώδεις διαταραχές.