Ο Μιχάλης Μυγιάκης ήταν Δήμαρχος Ιεράπετρας για περισσότερο από 10 χρόνια, από το 1979 ως το 1990. Εξελέγη για πρώτη φορά το 1978 σε ηλικία 35 ετών και έγινε ο νεότερος σε ηλικία εκλεγμένος Δήμαρχος στην ιστορία της πόλης. Υπηρέτησε την πόλη επί τρεις συνεχόμενες τετραετίες.
To βιογραφικό του όπως έχει καταγραφεί στο βιβλίο «ΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ» του Ανέστη Κοκκινίδη, από τις εκδόσεις « Ιεράπετρα 21Ος ΑΙΩΝ», τις οποίες ευχαριστούμε για την παραχώρηση
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στη Γρα-Λυγιά Ιεράπετρας τον Ιανουάριο του 1943. Τελείωσε το Γυμνάσιο στην Ιεράπετρα και σπούδασε με υποτροφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Παρακολούθησε για τέσσερα χρόνια μαθήματα Φιλοσοφίας, Ψυχολογίας, Ιστορίας, Κοινωνιολογίας και Λογοτεχνίας στο ελεύθερο ανοιχτό πανεπιστήμιο. Το 1966 εργάστηκε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο της Πόμπιας του Ηρακλείου. Εκεί έμεινε επί τριετία. Το 1969-70 υπηρέτησε στο Γυμνάσιο της Ιεράπετρας και το 1972 αναγκάστηκε να αποχωρήσει λόγω πιέσεων από το στρατιωτικό καθεστώς.
Επιχειρήσεις και δημοτικές εκλογές 1978
Το 1972 ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις και άνοιξε το ξενοδοχείο “Λυγιά”. Στις εκλογές του 1978 κατήλθε υποψήφιος με την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ και εξελέγη Δήμαρχος με το συνδυασμό Δημοκρατική Συνεργασία με διαφορά 14 ψήφων από τον έως τότε Δήμαρχο, Ιωάννη Αγιαννιωτάκη. Ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 1979.
Το νέο σχέδιο πόλεως
Με το όνομα του Μιχάλη Μυγιάκη συνδέεται το νέο σχέδιο πόλεως. Ειδικότερα, ως Δήμαρχος ασχολήθηκε με την εκπόνηση του σχεδίου πόλεως, της αποχέτευσης και της ύδρευσης, την πλακόστρωση όλης της λεγόμενης Κάτω Μεράς. Ιδρύονται σχολεία, παιδικές χαρές, βιβλιοθήκη με 5.000 τόμους, εργατικές κατοικίες, ασφαλτοστρώνονται οι υφιστάμενοι δρόμοι, ανοίγεται ο περιφερειακός της Κύπρου και γίνεται σήμανση και ονοματοδοσία των δρόμων.
Τα Κύρβεια
Ο Μυγιάκης δίνει προτεραιότητα στα πολιτιστικά, τα οποία θεωρεί μορφή οργάνωσης της κοινωνίας. Έτσι, επί δημαρχίας του θεσμοθετήθηκαν το 1983 τα “Κύρβεια”, ετήσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις που συνεχίζονται αδιαλείπτως μέχρι τις μέρες μας. Επίσης, ιδρύθηκε το Πολύκεντρο, Σχολή Μουσικής και Χορού και το Ελεύθερο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Το Επεισόδιο του Φρουζή
Στα πρώτα χρόνια της δημαρχίας Μυγιάκη σημειώθηκε το Επεισόδιο του Φρουζή, όταν ένα ειρηνικό συλλαλητήριο αγροτών και συνδικαλιστών παρεμποδίστηκε βίαια από την αστυνομία σε μια απόκρημνη τοποθεσία, ανάμεσα σε δύο λόφους, που ενώνονταν με μια στενή γέφυρα. Δύο άτομα τραυματίστηκαν. Οι διαδηλωτές είχαν σκοπό να κινηθούν προς τη Νομαρχία Λασιθίου, εκφράζοντας τη διαμαρτυρία τους για την αντιαγροτική πολιτική της κυβέρνησης. Η εν λόγω επίθεση έγινε με εντολή της κυβέρνησης, όπως είχε προειδοποιήσει ο ίδιος ο Νομάρχης. Την ίδια ημέρα η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει την απαγόρευση των εξαγωγών αγγουριών προς τις χώρες της ΕΟΚ, εξαιτίας της αντισταθμιστικής εισφοράς των 17,30 δρχ. που επέβαλε η Κοινότητα.
Στα τέλη της δεκαετίας του ΄70, ο αγροτικός κόσμος της Ιεράπετρας και της υπόλοιπης Κρήτης βρισκόταν σε αναβρασμό. Ένα μέτωπο διεκδικήσεων είχε κάνει την εμφάνισή του εκείνη την περίοδο. Οι παραγωγοί αγγουριού ανά την Κρήτη κινητοποιήθηκαν και κατηγόρησαν την κυβέρνηση, επειδή το 1978 τους έσπρωξε στο να καλλιεργήσουν αγγούρια, ωστόσο δεν ελάμβανε η ίδια μέτρα για να διευκολύνει την εξαγωγή τους. Κορύφωση των αντικυβερνητικών αντιδράσεων ήταν το επεισόδιο στη Γέφυρα του Φρουζή, το Νοέμβριο του 1979. Την παραμονή του επεισοδίου (9 Νοεμβρίου) έγινε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου υπό το Δήμαρχο Μυγιάκη και με πρόεδρο το Μανώλη Μαστοράκη. Την ίδια ημέρα είχε γίνει με επιτυχία αγροτικό συλλαλητήριο από τους αγρότες της Μεσαράς στο Ηράκλειο. Έτσι, το βράδυ της Παρασκευής αποφασίστηκε να γίνει κινητοποίηση. Την απόφαση πήραν ο Σύλλογος Παραγωγών Εκτός Εποχής Κηπευτικών Ιεράπετρας (με πρόεδρο τον Ανδρέα Δραγασάκη) και ο Αγροτικός Σύλλογος Λασιθίου, που ήταν και οργανωτές του συλλαλητηρίου.
Την επομένη ημέρα, το Σάββατο 10 Νοεμβρίου 1979, τα καταστήματα στην Ιεράπετρα έκλεισαν με απόφαση της Ένωσης Επαγγελματοβιοτεχνών και η νύφη του Λιβυκού θύμιζε νεκρή πόλη. Χιλιάδες αγρότες όχι μόνο από την Ιεράπετρα αλλά και από το Γούδουρα, το Μακρυγιαλό , τη Σητεία και τον Κουτσουρά ξεκίνησαν για τον Άγιο Νικόλαο με τα αγροτικά τους αυτοκίνητα, επευφημούμενοι από τον κόσμο και κρατώντας σημαίες. Μαζί τους (εκτός από το Μυγιάκη και το Μαστοράκη) ήταν πολλοί συνδικαλιστές, όπως ο Κωστής Κοντοπόδης (1908-2009), μετέπειτα βουλευτής. Η Νομαρχία Λασιθίου έκλεισε με ένα οικοδομικό όχημα (γκρέιντερ) τη Γέφυρα Φρουζή και απέναντι είχε παρατάξει την Αστυνομία, ενώ πιο πέρα βρίσκονταν ο Νομάρχης Λαμπρινάκος με το Διοικητή της Χωροφυλακής και τον Εισαγγελέα. Στους λόφους είχαν παραταχθεί ένοπλοι χωροφύλακες. Η αστυνομία εμπόδισε τους διαδηλωτές χρησιμοποιώντας δακρυγόνα για πρώτη φορά στην Κρήτη έπειτα από πολλά χρόνια. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Μανώλη Δανδουλάκη στην εφημερίδα “Ριζοσπάστης” (11/11/1979) ισχυρές δυνάμεις της χωροφυλακής επιτέθηκαν με δακρυγόνα και ρόπαλα εναντίον των παραγωγών της Ιεράπετρας, οι οποίοι κατευθύνονταν προς τον Άγιο Νικόλαο, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν ένας αγρότης στο κεφάλι και άλλος στο πόδι. Οι μόνοι που πέρασαν απέναντι ήταν ο Στέλιος Μιχαλάκης από τους Μύθους (έχει πεθάνει) και ο Αλέκος Γαϊτάνης από τη Βαϊνιά και συνελήφθησαν.
Ο τότε Αντιδήμαρχος Νικόλαος Χαραλαμπάκης, πρώην πρόεδρος του ΤΟΕΒ, ο οποίος δεν πήγε στη διαδήλωση, ανταποκρίθηκε στην έκκληση κάποιου από τους διαδηλωτές για φάρμακα και νερό, όπως ανέφερε σε συνέντευξή του σε ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράπετρας, τριάντα και πλέον χρόνια μετά τα γεγονότα. Ο Αντιδήμαρχος έφτασε στο χώρο της κινητοποίησης και ζήτησε τον τηλεβόα, ζητώντας να συνομιλήσει με το Νομάρχη. Ο τελευταίος έδωσε εντολή στις αστυνομικές δυνάμεις να τον αφήσουν να περάσει. Ο Χαραλαμπάκης ζήτησε την απελευθέρωση των συλληφθέντων. Έπειτα από σύσκεψη, ο Νομάρχης και ο Εισαγγελέας αποφάσισε να τους αφήσουν, με τον όρο να φύγουν από απέναντι και να μην πειράξουν τίποτε. Οι διαδηλωτές είχαν ανάψει φωτιές και μετά την εξέλιξη αυτή έφυγαν. Έμειναν μόνον 3 άτομα: ο Χαραλαμπάκης, ο Γιάννης Γιαννακουδάκης και η Μυγιάκαινα, η μητέρα του Δημάρχου, η οποία είχε πάει να συμπαρασταθεί στο γιο της. Τελικά, οι 2 αφέθηκαν ελεύθεροι και πήγαν στην Ιεράπετρα.
Οι αγρότες είχαν μείνει στη γέφυρα επί 7 ώρες και αποχώρησαν στις 6 το απόγευμα, έπειτα από ομόφωνη απόφαση να συντονίσουν τον παγκρήτιο αγώνα, έχοντας τη συμπαράσταση των συναδέλφων της Μεσαράς, της Άρβης, της Παλαιοχώρας και του Ρεθύμνου. Η πρωτοφανής αγωνιστική κινητοποίηση τελείωσε αργά το βράδυ του Σαββάτου, στην πλατεία της Ιεράπετρας, με μία συγκέντρωση στην πλατεία του Δημαρχείου. Στην εν λόγω συγκέντρωση παρέστη και μίλησε ο βουλευτής του ΚΚΕ, Λυκούργος Καλλέργης (1914-2011).
Η θεομηνία του 1980
Το Δεκέμβριο του 1980 επί δημαρχίας του η Ιεράπετρα αντιμετώπισε για μία ακόμη φορά φυσικές καταστροφές, αυτήν την φορά από ανεμοθύελλα.
Ήταν Πέμπτη, 4 Δεκεμβρίου 1980. Στο Κρητικό και στο Λιβυκό Πέλαγος έπνεαν άνεμοι 8 και 9 Μποφόρ. Τα νότια παράλια επλήγησαν περισσότερο και το λιμάνι της Ιεράπετρας παραδόθηκε στη θεομηνία. Μαζί και τα πλοιάρια, αλιευτικά και σκάφη αναψυχής, που μέχρι πριν λίγες ώρες έπλεαν αμέριμνα στην περιοχή.
Στην Ιεράπετρα επικράτησε πανικός. Νομαρχία και Λιμεναρχείο ενημερώθηκαν αμέσως για την κατάσταση διά τηλεφώνου. Από το ραδιόφωνο άρχισαν να μεταδίδονται εκκλήσεις προς τους οδηγούς φορτηγών να μεταφέρουν ογκόλιθους με σκοπό την ενίσχυση της προκυμαίας. Ο διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών Λασιθίου σπεύδει επί τόπου. Στις 5 Δεκεμβρίου συνέρχεται εκτάκτως το Δημοτικό Συμβούλιο Ιεραπέτρας και εκδίδει ψήφισμα (Βλ. Παράρτημα Ι). Με αυτό:
- Εκφράζει τη συμπαράστασή του προς τους αγρότες της περιοχής που επλήγησαν από την τελευταία θεομηνία.
- Παρακαλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες να σπεύσουν για την εκτίμηση των ζημιών και την Κυβέρνηση για άμεση και δίκαιη αποζημίωση των καλλιεργητών.
Οι ζημίες ήταν τεράστιες. Ο προσήνεμος μόλος της Ιεράπετρας καταστράφηκε από τη θαλασσοταραχή κατά το ένα τρίτο, καθώς υπέστη ρήγμα 150μ (το συνολικό του μήκος ήταν 450μ). Τέσσερα σκάφη βυθίστηκαν και 15 άλλα έπαθαν ζημίες. Επίσης, επλήγησαν καλλιέργειες κηπευτικών σε θερμοκήπια, ιδιαίτερα στον Ξερόκαμπο και στον Περιστερά. Σε όλο το νομό Λασιθίου ξεριζώθηκαν ολόκληρα δέντρα και μεγάλες ποσότητες ελαιοκάρπου και φρούτων έπεσαν στο έδαφος. Σε σύσκεψη που έγινε στη Νομαρχία παρουσία και του Δημάρχου ανακοινώθηκε ότι χρειαζόταν το ποσό των 12 εκατ. δρχ. περίπου, προκειμένου να αποκατασταθούν οι ζημιές και να θωρακιστεί ο μόλος.
Η κυβέρνηση Ράλλη αποτυγχάνει να ενεργήσει καίρια και το Δημοτικό Συμβούλιο Ιεραπέτρας σε άλλο ψήφισμα διαμαρτύρεται για την αδιαφορία της κυβέρνησης που έμεινε μακριά από τα υπεσχημένα προς το Δήμο για τη θωράκιση και την αποπεράτωση του λιμανιού (βλ. Παράρτημα Ι). Ο βουλευτής Μανώλης Χατζηνάκης έκανε λόγο για “εγκληματική αμέλεια” της κυβέρνησης, τονίζοντας ότι εδώ και 3 χρόνια το υπουργείο εκώφευε στις εκκλήσεις του για την κατασκευή προστατευτικού κρηπιδώματος. Ο τελευταίος κατέθεσε και ερώτηση στη Βουλή για το θέμα, ζητώντας τον καταλογισμό ευθυνών. Σε διαβήματα προς την κυβέρνηση προέβη και ο κυβερνητικός βουλευτής, Μανώλης Κοθρής. Το Λιμενικό Ταμείο από την πλευρά του ζήτησε από τα αρμόδια υπουργεία (Δημοσίων Έργων και Εμπορικής Ναυτιλίας) να ενεργήσουν ώστε να αποφευχθούν νέες καταστροφές από νέα θαλασσοταραχή.
Μετέπειτα χρόνια
Ο Μιχάλης Μυγιάκης επανεξελέγη με ποσοστό 60,3% στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 17 Οκτωβρίου 1982 και στις εκλογές του 1986 με 57,04% έναντι 38,3% για το Γιάννη Αγιαννιωτάκη και 29,61% για το Νικόλαο Καρανδεινό.
Επί δύο συνεχή χρόνια αναδείχθηκε “Πρόσωπο της Χρονιάς” από την εφημερίδα “Τα Νέα” και θεωρείται υπόδειγμα Δημάρχου περιφερειακής πόλης. Η πόλη βραβεύτηκε για την καθαριότητα.
Παραιτήθηκε (για προσωπικούς λόγους) λίγους μήνες προτού ολοκληρωθεί η τρίτη θητεία του, η οποία ξεκίνησε στις 18 Δεκεμβρίου 1986. Τον διαδέχθηκε για μερικούς μήνες ο Βασίλειος Μήλας.
Ο Μυγιάκης παρέμενε ενεργό μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του, με εκπομπές του σε τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό, αρθρογραφώντας στην τοπική εφημερίδα της Ιεράπετρας. Παράλληλα, συμμετείχε και σε πολιτιστικές εκδηλώσεις της πόλης.
Από το βιβλίο ΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ του Ανέστη Κοκκινίδη.
Έκδοση: « Ιεράπετρα 21Ος ΑΙΩΝ»