Ως μια μεγάλη ευκαιρία ανασύνταξης όλης της Κρήτης και πρωτίστως της επιστημονικής κοινότητας χαρακτήρισε τον πρόσφατο ισχυρότατο και καταστροφικό σεισμό στο Αρκαλοχώρι ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, ο οποίος ερευνητικά ασχολείται με σεισμικά και γεωδυναμικά φαινόμενα.
Ο κ. Φασουλάς μίλησε στο Ράδιο Λασίθι δίνοντας πολύτιμες απαντήσεις τόσο για όσα συνέβησαν στο Αρκαλοχώρι, αλλά και για όσα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στην περιοχή του Καβουσίου, η οποία δονείται συχνά, χωρίς να υπάρχει σεισμική καταγραφή των γεγονότων αυτών.
Ο καθηγητής υπογράμμισε πως τόσο το ρήγμα του Αρκαλοχωρίου όσο και όλα τα (πολλά) ρήγματα της Κρήτης είναι γνωστά και καταγεγραμμένα εδώ και δεκαετίες, όμως αν κάτι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια είναι η μεγαλύτερη βαρύτητα που δίνει σε αυτά η επιστημονική κοινότητα η οποία και πρέπει να ενταθεί ακόμα περισσότερο.
Το ίδιο το γεωγραφικό ανάγλυφο της Κρήτης είναι σχηματισμένο μέσα από αυτά τα ρήγματα και τους σεισμούς που εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια συνεχώς αλλάζουν και από λίγο το τοπίο, κι αυτός είναι και ο λόγος που η Κρήτη γενικά θεωρείται ως μια ιδιαίτερα σεισμογενής περιοχή.
Τα όσα συνέβησαν όμως στο Αρκαλοχώρι έφεραν κάποια καινούρια δεδομένα στην επιφάνεια και κυρίως την αντίληψη πως στην Κρήτη όλοι οι μεγάλοι σεισμοί γίνονται σε θαλάσσιο χώρο και έτσι δεν υπάρχει μεγάλη επικινδυνότητα.
Επίσης νέο στοιχείο ήταν πως μετά από πολλές δεκαετίες καταγράφηκε σεισμός στην Κρήτη σε κάθετο, και όχι οριζόντιο ρήγμα, και μάλιστα πολύ μεγάλης έντασης, ενώ και η πολύμηνη σεισμική δραστηριότητα με αποκορύφωμα το μεγάλο σεισμό ήταν κάτι το ασυνήθιστο.
Παράλληλα με όλα αυτά στο σεισμό στο Αρκαλοχώρι καταγράφηκε η μεγαλύτερη σεισμική επιτάχυνση ποτέ στην Ελλάδα, τουλάχιστον από τότε που υπάρχουν τα κατάλληλα επιστημονικά όργανα για να μετρούν τέτοια φαινόμενα.
Υπάρχει πιθανότητα ανθρώπινης παρέμβασης για το σεισμό;
Με δεδομένο πως εδώ και μέρες υπάρχει μια πολύ έντονη παραφιλολογία που συχνά φτάνει στα όρια της παραπληροφόρησης σχετικά με ανθρωπογενείς παρεμβάσεις που έπαιξαν ρόλο στο συγκεκριμένο σεισμό, ο κ, Φασουλάς εξήγησε αναλυτικά το γιατί κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί αλλά και σε ποιες περιπτώσεις όντως οι ανθρώπινες δραστηριότητες μπορούν να δημιουργήσουν μια σεισμική δραστηριότητα.
Το φράγμα του Αποσελέμη το οποίο βρίσκεται σχετικά κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, και από κάποιους έχει θεωρηθεί υπεύθυνο για τη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής, δεν έχει παίξει κανένα ρόλο στη σεισμική ακολουθία τόνισε ο κ. Φασουλάς αφού τόσο η άντληση των υδάτων που καταλήγουν εκεί δεν γίνεται από υπόγεια ύδατα, ενώ και το μικρό μέγεθος του φράγματος δεν μπορεί να δημιουργήσει καθίζηση του εδάφους.
Ο καθηγητής εξήγησε πως η υπόγεια άντληση υδάτων, η οποία έτσι κι αλλιώς δεν συμβαίνει στο Φράγμα Αποσελέμη, ενώ μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το υπέδαφος, παγκοσμίως δεν έχει γίνει η αιτία για κανένα σεισμό ακόμα και σε περιοχές της Αμερικής όπου σε κάποιες αγροτικές περιοχές αντλούνται τεράστιες ποσότητες νερού. Παράλληλα πρόσθεσε πως σεισμική δραστηριότητα μπορεί να προέλθει από ένα φράγμα μόνο την πρώτη φορά που γεμίζει με νερό, όμως αυτό αφορά πολύ μεγαλύτερα φράγματα, ενώ στην περίπτωση του Αποσελέμη το φράγμα γέμισε για πρώτη φορά πριν από τέσσερα χρόνια. Τέτοιος σεισμός όπως είπε συνέβη όταν γέμισε για πρώτη φορά το φράγμα του Μαραθώνα στην Αττική και το φαινόμενο ήταν πάρα πολύ τοπικό, δηλαδή γύρω μόνο από το φράγμα.
Το επικίνδυνο ρήγμα της Ιεράπετρας και οι σεισμοί στο Καβούσι
Ο κ. Φασουλάς τόνισε πως σε επίπεδο Κρήτης το ρήγμα της Ιεράπετρας που ξεκινά περίπου από τη νήσο Χρυσή, διασχίζει το νομό Λασιθίου, φτάνει στο Καβούσι και τελειώνει στον κόλπο του Μιραμπέλλου, είναι από τα πιο επικίνδυνα της Κρήτης, κάτι το οποίο είναι γνωστό σε όλη την επιστημονική κοινότητα.
Πρόκειται για ένα ρήγμα το οποίο έχει δώσει ιστορικά πολύ μεγάλους σεισμούς με τον τελευταίο να υπολογίζεται πως έγινε τον 17ο αιώνα έχοντας ένταση τα 7 Ρίχτερ.
Αυτό που δεν είναι γνωστό για το συγκεκριμένο ρήγμα είναι η περιοδικότητα της σεισμικότητας του ρήγματος, δηλαδή μια εκτίμηση για το πότε περίπου μπορεί να υπάρξει έξαρση σεισμικών φαινομένων, φαινόμενο το οποίο ισχύει για όλα τα ρήγματα και σε κάποιες περιπτώσεις άλλων ρηγμάτων υπάρχουν τα στοιχεία τα οποία επιτρέπουν να γίνουν τέτοιες εκτιμήσεις.
Το σημαντικότερο για τους πολίτες, τόνισε ο κ. Φασουλάς, είναι τόσο οι κάτοικοι της Ιεράπετρας όσο και όλης της Κρήτης, να γνωρίζουν πως να συμπεριφερθούν σε ένα έντονο φαινόμενο, και να θεωρούν δεδομένο πως κάθε γενιά που περνά είναι σχεδόν σίγουρο πως θα ζήσει τουλάχιστον ένα μεγάλο σεισμό στη διάρκεια ζωής της.
Σε ό,τι έχει να κάνει με τις μικροδονήσεις και τα βουητά που τις τελευταίες ημέρες έχουν αναστατώσει την κοινότητα του Καβουσίου, ο κ. Φασουλάς τόνισε πως αυτές δεν προέρχονται από σεισμική δραστηριότητα, αναφέροντας πως στη συγκεκριμένη περιοχή τα βουνά είναι γεμάτα με σπήλαια τα οποία ενδεχομένως καταρρέουν και είναι ικανά να δώσουν και θόρυβο αλλά και κάποια μικροδόνηση, η οποία όμως δεν είναι σεισμός και για αυτό δεν καταγράφεται από σεισμογράφους οι οποίοι μπορούν να καταγράψουν δονήσεις ακόμα και μικρότερες του 1 Ρίχτερ.
Το φαινόμενο της κατάρρευση σπηλαίων είναι κάτι που παρατηρείται συχνά στην Κρήτη με αντίστοιχα φαινόμενα, τα οποία όπως είπε ο κ. Φασουλάς δεν εγκυμονούν κανένα κίνδυνο.
Επίσης ο καθηγητής εξήγησε πως η άντληση υδάτων από τις πηγές της Μαλαύρας δεν δημιουργεί σεισμολογικό πρόβλημα, αφού το νερό που καταλήγει εκεί ακολουθεί τη φυσική του πορεία, από το βουνό προς τη θάλασσα και έτσι δεν επηρεάζει το υπέδαφος.
Ακούστε αναλυτικά: