Εκδήλωση τιμής και μνήμης πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στις 11 το πρωί μπροστά από το άγαλμα του Παύλου Κούπερ στο Στόμιο Ιεράπετρας.
Το κάλεσμα απηύθυνε το προσωρινό Δ.Σ. του πολιτιστικού συλλόγου Ανατολής με αφορμή τη συμπλήρωση των 49 ετών από τον θάνατο του, τιμώντας με ένα τρισάγιο αλλά και με ομιλίες που ακολούθησαν τον οραματιστή Γεωπόνο που πρόσφερε τα μέγιστα στην περιοχή της Ιεράπετρας.
Ο Παύλος Κούπερ (4 Ιουνίου 1939 – 9 Σεπτεμβρίου 1971) ήταν Ολλανδός γεωπόνος, πρωτοπόρος των θερμοκηπίων στην Ελλάδα. Ήταν ευρύτερα γνωστός στην Ιεράπετρα ως ο “Ολλανδός”. Το 1966 ήρθε στην Ιεράπετρα, γνωρίζοντας για τις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, εκτιμώντας ότι είναι ιδανικές για την καλλιέργεια κηπευτικών.
Με τη βοήθεια του αγρότη Απόστολου Διακάκη, ο οποίος έδειξε εμπιστοσύνη στο νεαρό μόλις 26 ετών τότε επιστήμονα, αναλαμβάνουν το ρίσκο και κατασκευάζουν το πρώτο ξύλινο θερμοκήπιο με καλλιέργεια αγγουριού. Μετά από σκληρή δουλειά και πολύ άγχος τα αποτελέσματα υπερέβησαν τις προσδοκίες τους. Η τεχνογνωσία και η εμπειρία τα επόμενα χρόνια μεταδόθηκαν στους αγρότες της περιοχής του Ξηροκάμπου. Τα θερμοκήπια πολύ γρήγορα σκέπασαν το μεγαλύτερο κομμάτι του κάμπου της Ιεράπετρας και γύρω από αυτά κινήθηκε όλη η οικονομία της περιοχής.
Σε ηλικία μόλις 32 ετών ο Κούπερ άφησε την τελευταία του πνοή σε τραγικό τροχαίο λίγο πριν το Στόμιο, καθώς πήγαινε στην εργασία του. Αυτά τα 5 χρόνια που έζησε στην Ιεράπετρα, μοίρασε τις γνώσεις του σε όσους τον προσέγγισαν απλόχερα με σεμνότητα, καλοσύνη και τιμιότητα.
Με αφορμή τη σημερινή επέτειο η Άννα Κοσμάτου-Διακάκη μας έστειλε το παρακάτω κείμενο το οποίο συνοδεύεται με ένα απόσπασμα-ποιήμα από το βιβλίο «Το πέρασμα του Ερωδιού» της φωτισμένης λογοτέχνιδας και ποιήτριας κ. Μαρίνας Σαμπροβαλάκη (λογοτεχνικό ψευδώνυμο Κύρβα)
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΠΑΥΛΟΥ ΚΟΥΠΕΡΣ
( απόσπασμα από το βιβλίο «Το πέρασμα του Ερωδιού» της φωτισμένης λογοτέχνιδας και ποιήτριας κ. Μαρίνας Σαμπροβαλάκη
9 Σεπτεμβρίου 1971. Η μέρα που ο Ολλανδός γεωπόνος Παύλος Κούπερς αφήνει την τελευταία του πνοή σε τροχαίο δυστύχημα στην έξοδο της πόλης της Ιεράπετρας προς Γρα Λυγιά, πηγαίνοντας στην εργασία του.
Νομίζω οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής γνωρίζουν ποιος ήταν ο Ολλανδός και την προσφορά του στην αναπτυξιακή πορεία του τόπου μας.
Περιεκτικότατα όμως η κ. Μαρίνα Σαμπροβαλάκη ποιήτρια από την Βαϊνιά Ιεράπετρας στο ποιητικό αριστούργημά της «Το πέρασμα του Ερωδιού», αναφέρεται στη ζωή και το θάνατο του Παύλου Κούπερς. Την ευχαριστώ ιδιαίτερα και εκ μέρους της οικογενείας του για την απόδοση μιας τέτοιας τιμής σε έναν άνθρωπο της προσφοράς, που πιστεύω ακράδαντα δεν πρόλαβε να δώσει όλα όσα ονειρευόταν σε αυτόν τον τόπο που πραγματικά αγάπησε.
Ακολουθεί το απόσπασμα από το βιβλίο «Το πέρασμα του Ερωδιού» της φωτισμένης λογοτέχνιδας και ποιήτριας κ. Μαρίνας Σαμπροβαλάκη (λογοτεχνικό ψευδώνυμο Κύρβα).
Κοπελοπούλα στο σκολειό, μες τα πολλά μου ένα,
δα σας ε-πώ να μάθετε κοπέλια αγαπημένα:
«Στον τόπο μου ήρθ’ Ολλανδός, άθρωπος, φωτισμένος,
θαρρείς αξάργου από Θεό, πως ήτονε σταλμένος.
Ήδειξε στη φτωχολογιά, ήντα λοής να σάσουν,
στο τόπο θερμοκήπια και πώς να τ’ ανεπχιάσουν.
Μούδε τόνε κατέχαμε και μούδ’ εκάτεχέ μας,
ξένος, σε ξένο πέρασμα, στην τύχη επέτυχέ μας.
Ενοίξανε τα μάθια μας, με τούτου τις ορμήνιες
γιάιντα πχια πάρα μπρος Θεέ τούτο δε μας εμήνυες;»
Χρυσάφι εγέννουνε η γης, χορτάσαν’ οι αθρώποι,
παράδεισος στούτη τη γη, γενήκανε οι τόποι.
Πού τότενες να στέσει ο νους, σαν ήστεκα στην κάσα,
τούτου του ευεργέτη μας, μια μόλις φίλοι ανάσα,
λείψανο ήντα παράστεκα! Πολλές ώρες Μανώλη,
θάλασσα οι αθρώποι, αμέτρητοι, η μέρα ήμοιαζε σκόλη.
Γεμίσαν τα Μανωλιανά, με βουρκωμένα μάθια,
με ερμιά οι παράστρατες, καημό τα μονοπάθια.
Δεν εξελησμονήσαμε τούτο τον ευεργέτη,
ναλέτι τση ώρας τση κακής, τση μοίρας του ναλέτι.
Στο τόπο απού πρωτόριξε τση γνώσης του το σπόρο,
στο Στόμιο πατριώτες μου, εκειά, στον ίδιο χώρο,
του Παύλου Κούπερ το άγαλμα, ακάτεχος σε άλλους,
αμά, γι ελόγου μας δα πω, θέση ΄χει στσοι Μεγάλους!
Με τιμή
Άννα Κοσμάτου-Διακάκη