Την Kυριακή 20 Μαρτίου περισσότεροι από 100 πεζοπόροι, από τους Ορειβατικούς Συλλόγους του νομού Λασιθίου (Αγίου Νικολάου, οροπεδίου Λασιθίου, Ιεράπετρας και Σητείας), συναντήθηκαν στο Καβούσι για κοινή πεζοπορία στα παλιά μονοπάτια, τους αρχαιολογικούς χώρους και στο φαράγγι της περιοχής.
Η πεζοπορία ξεκίνησε μέσα από το χωριό, με τα όμορφα ανακαινισμένα σπίτια και ανάμεσα από τα λιόδεντρα από ανηφορικό παλιό μονοπάτι φτάσαμε στον χώρο της αρχαίας ελιάς. Εκεί μας καλωσόρισε ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου κ Γιάννης Ρεμεδιάκης και μας ενημέρωσε για την σημαντική ιστορία του τόπου. Θαυμάσαμε την αιωνόβια, ξακουστή ελιά, που εντυπωσιάζει με τον τεράστιο κορμό της (η περίμετρος του είναι 14,20μ) και συγκεντρωθήκαμε κάτω από τον ίσκιο της για την αναμνηστική ομαδική φωτογραφία.
Περπατήσαμε στη συνέχεια όλοι μαζί στο παλιό μονοπάτι που διασχίζει τον καταπράσινο κάμπο και μετά από λίγο χωριστήκαμε σε δύο ομάδες, που ακολούθησαν ξεχωριστές διαδρομές, διαφορετικής δυσκολίας και διάρκειας.
Η πρώτη ομάδα κατευθύνθηκε προς τον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά, και ακολουθώντας τον τσιμεντένιο καταπότη (υδραγωγό), έφτασε στο φαράγγι του Μέσωνα, από τα ομορφότερα φαράγγια της Κρήτης.
Με διαρκή ανηφορική πορεία, με τα κάθετα τοιχώματα του φαραγγιού να γίνονται όλο και πιο εντυπωσιακά, προχωρήσαμε μέσα στο φαράγγι. Ακολουθήσαμε το στενό πετρόχτιστο μονοπάτι ψηλά στα πρανή του φαραγγιού, που ξετυλίγεται παράλληλα με τον καταπότη, που μεταφέρει το νερό από τον ορεινό όγκο της Θρυπτής στον κάμπο. Από τη δεξιά πλευρά μας είχαμε το τρεχούμενο νερό που με τον κελαριστό, χαλαρωτικό του ήχο κατέβαινε ορμητικά από τα ψηλώματα. Από τη άλλη πλευρά γκρεμός βάθους πολλών μέτρων που καταλήγει στη κήτη του ποταμού που διασχίζει το φαράγγι. Στεγνό το ποτάμι (λόγω της περιορισμένης βροχόπτωσης του φετινού χειμώνα), πάντα όμως μαγευτικό με τους εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς και τα εμφανή σημάδια του νερού πάνω στα πετρώματα να δημιουργούν κοιλότητες από ορμητικούς καταρράκτες και μικρές λιμνούλες.
Σκαρφαλώσαμε τα απότομα τοιχώματα προς τη βουνοπλαγιά και κατευθυνθήκαμε προς τον ακατοίκητο οικισμό Τσαμάντι, τόπο εγκατάστασης, σε παλιότερες εποχές στα ορεινά κατοίκων του Καβουσίου. Φανερά και εδώ τα σημάδια του ανθρώπινου μόχθου στα παραδοσιακά πετρόκτιστα μετόχια, στις δεξαμενές νερού και στις ακαλλιέργητες πια πεζούλες (αναβαθμίδες). Η ανοιξιάτικη φύση κατάφερε να απαλύνει την εικόνα της εγκατάλειψης σκορπώντας πολύχρωμες πινελιές από πανέμορφα αγριολούλουδα, που φυτρώνουν μυρωδάτα και περήφανα ανάμεσα στα χαλάσματα. Συνεχίσαμε προς τον αρχαιολογικό χώρο του Κάστρου, οικισμό της υστερομινωϊκής περιόδου, κτισμένο πάνω σε απόκρημνο λόφο.
Περιδιαβήκαμε ανάμεσα σε ερείπια κατοικιών υστερογεωμετρικής αρχιτεκτονικής και θαυμάσαμε την ανεμπόδιστη θέα στον κόλπο του Μιραμπέλου. Από τον λόφο του Κάστρου, με την μακραίωνη ιστορία ακολουθήσαμε κατηφορικό μονοπάτι και χωματόδρομους που μας οδήγησαν πίσω στο Καβούσι, μετά από 6 περίπου ώρες πεζοπορίας. Σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της πεζοπορίας η θέα απεριόριστη και συναρπαστική. Από διαφορετική οπτική γωνία απολαύσαμε τον καταπράσινο κάμπο με τις ατέλειωτες σειρές από ασημόφυλλες ελιές που αγκαλιάζει το Καβούσι, τα επιβλητικά βουνά που δεσπόζουν αρχοντικά πάνω από το μικρό χωριό και το γαλάζιο του Κρητικού πελάγους να απλώνεται απέραντο και αστραφτερό, με το μικρό νησάκι της Ψείρας να ξεπροβάλλει από τα κύματα και την Παχιά ΄Αμμο να διακρίνεται στο βάθος.
Η δεύτερη ομάδα ακολούθησε πιο σύντομη διαδρομή συνολικής διάρκειας 4 ωρών. Αρχικά ανέβηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά, ο οποίος βρίσκεται πάνω σε λόφο με διπλή κορυφή και σε στρατηγική θέση νοτιοανατολικά του χωριού. Η περιοχή κατοικείται διαρκώς από την Νεολιθική Εποχή, υπάρχουν σημαντικά ερείπια αρχαϊκής πόλης, το τελευταίο διάστημα μάλιστα ανακαλύφθηκε εκεί το σπουδαιότερο ελαιοτριβείο της Αρχαϊκής περιόδου. Στη συνέχεια με κατηφορική πορεία επισκεφθήκαμε τους εγκαταλειμμένους οικισμούς Παναγία και Μελίσσες, στην τοποθεσία Αύγος και μετά από μονοπάτι και χωματόδρομους με τα χρώματα και τις μυρωδιές της άνοιξης να μας ζωντανεύουν, επιστρέψαμε στο χωριό.
΄Ολοι οι συνοδοιπόροι συναντηθήκαμε και πάλι στην ηλιόλουστη αυλή, του δημοτικού σχολείου στο Καβούσι. Ο φιλόξενος τοπικός Πολιτιστικός είχε οργανώσει το χώρο και τα στρωμένα τραπέζια με μεζεδάκια και ρακί, κατάφεραν να αναζωογονήσουν τους κουρασμένους πεζοπόρους. Μοιραστήκαμε εντυπώσεις, γνωριστήκαμε με πεζοπόρους από άλλους Συλλόγους, ανταλλάξαμε πληροφορίες για προγράμματα και διαδρομές και συμφωνήσαμε να διοργανώσουμε κοινές πεζοπορίες και στο άμεσο μέλλον. Παρούσα στη πανλασιθιώτικη συνάντηση των ορειβατικών Συλλόγων και η Αντιπεριφεριάρχης κ. Πελαγία Πετράκη. Απολαύσαμε τη γενναιόδωρη φιλοξενία, γευτήκαμε τα νόστιμα φαγώσιμα που έφεραν μαζί τους οι πεζοπόροι, τραγουδήσαμε παλιά τραγούδια με συνοδεία φυσαρμόνικας και φύγαμε από το Καβούσι με τις καλύτερες αναμνήσεις.